یا هو
درین پست قصد دارم خاطره ای رو از کلاس استاد موحدیان بزرگوار نقل کنم. خالی از لطف نیست ، شاید خالی از حکمت هم نباشد.
البته نقل قول ها قریب به مضمون هست، یعنی اون چیزی که الان در ذهنم هست رو نقل می کنم . ممکنه که ذهن من این مفاهیم رو بخوبی یاد نگرفته باشه و در نتیجه شاید کم و کاستی داشته باشه. این کم و کاست ناشی از ذهنه منه، یعنی ممکنه که من ، اشتباه کنم ، نه استادم !
اولین برخوردی که با استاد موحدیان داشتم ، کلاس فیزیک مدرن بود. ایشون خطاب به بچه ها فرمودند : " کار ما در فیزیک چیست ؟"
منی که 3 ترم فیزیک گذرونده بودم ، تا اون روز نه به ذهن خودم این سوال اساسی رسیده بود ، نه حتی کسه دیگه ای این رو مطرح کرده بود!
همینجوری که همه ماتشون برده بود ، استاد فرمودند (قریب به این مضمون) :
"
ما در فیزیک پدیده های رو که چه بصورت طبیعی یا در آزمایشگاه بطور مصنوعی
مشاهده میشن رو مورد مطالعه قرار میدیم و قوانین حاکم بر اونها رو با
استفاده از ابزار ریاضی فرمول بندی می کنیم طوری که با فیزیک اون همخوانی
داشته باشه. دست آخر اینکه بر مبنای این قوانینی که تدوین کردیم ، آینده را آن چنان که هست پیش بینی میکنیم ، نه آن چنان که آرزو می کنیم !"
کلاس کلا غرق شده بود ، دوباره استاد سوالی پرسیدن : " قانون اول نیوتن رو کی میتونه بگه ؟ "
جواب
این سوال رو ما ، ترم اول در درس فیزیک پایه یک یا حتی قبل تر در
دبیرستان شنیده بودیم و بلد بودیم. یعنی فکر میکردیم بلدیم ...
من که کلا جا خورده بودم ، حرف نمی تونستم بزنم ، چند نفری از بچه ها دست و پا شکسته هر کی یه چیزی گفت...
یکی از بچه ها آخر کار همه ی تعریف ها رو یه کاسه کرد و گفت :
"اگه به یه جسمی نیرو بدیم شروع به حرکت میکنه و اگه هیچ نیرویی ندیم یا ساکنه یا به حرکت خودش ادامه میده"
استاد یه نگاهی به همه ی ما انداختن و با همون لبخند زیبای همیشگی دوباره سوال کردن :
"نیرو چیه ؟"
در وضعیتی که همه پنچر کرده بودن ، استاد فرمودند :
"
ما در فیزیک با کلمات بازی نمی کنیم ، کلمات در فیزیک جامع و مانع اند ،
تو نه میتونی چیزی رو از یه تعریف کم کنی ، نه چیزی رو بهش اضافه کنی و
اینکه وقتی داری یه چیزی رو تعریف میکنی ، نمیوتونی توی دل اون تعریف کلمه
ای رو بیاری که قبلا تعریفش نکردی ! شما در تعریف قانون اول میگین نیرو در
صورتی که نیرو هنوز تعریف نشده ! "
دوباره استاد فرمودند :
" خوب گوش کن ببین چی داریم میگیم "
"
اگر در یک فضای لایتناهی ، بجز یک ذره هیچ چیز دیگری نباشد، آنگاه یک
چارچوب مرجع وجود دارد، که این ذره ، در آن چارچوب ساکن است. این چارچوب
را چارچوب مرجع لخت می نامیم. بدیهی است که چارچوب های مرجع لخت با سرعت ثابت نسبت به هم حرکت میکنند !"
یکی از بهترین اوقات زندگیم زمانی بود که سر کلاس استاد موحدیان بودم ، کلاس استاد موحدیان کلاسی بود که اثرات نسبیتی گذر زمان رو کاملا حس میکردی ، هنوز هیچی نشده ، استاد به ساعتشون نگاه میکردن و میفرمودن :
" من دو دقیقه دیگه وقت دارم !!!"
برای تمام اساتیدم ، مخصوصا استاد موحدیان بزرگوار آرزوی سلامتی و خوشی رو دارم.
یا هو
کتاب پیش رو که در سال 1975 تدوین شده، اولین مرجع معرفی شده برای درس ساختار هسته برای دانشجویان کارشناسی ارشد فیزیکه که در چارت جدید مصوب وزارت علوم هم آمده است.
سطح این کتاب بالاست و برای کسی که آشنایی قبلی با چنین موضوعاتی نداشته باشه کاملا سخته.
این کتاب بصورت پیوسته از گفتن جزئیات اجتناب کرده و خواننده رو به مراجعی که نیاز هست آدرس داده.
اگه خیلی خوش بین به قضیه نگاه کنیم : متن کتاب ، نسبتا خوبه.
گستردگی مفاهیم گفته شده در کتاب واقعا زیاده. شاید این گستردگی کسی رو که مفاهیم اولیه رو ندونه، واقعا اذیت کنه و خواننده رو از خوندن بقیه کتاب منصرف کنه.
چون این کتاب قدیمی هست، نسخه ی PDF اون متن نیست،یه فایل اسکن شده هست که همین حجم فایل رو کمی زیاد کرده.
این کتاب رو می تونین از لینک زیر دانلود کنین :
کتاب ساختار هسته - ام.ای. پرستون و آر.کی. بادوری - سال 1975
یا هو
در این پست یکی از کتاب های معروف در گرایش فیزیک هسته ای رو براتون آماده کردم. درس های گرایش هسته ای متعدد هستند، اما درس فیزیک راکتور یکی از جذاب ترین و در عین حال کاربردی ترین درس های این گرایش است.
اگرچه برای درس فیزیک راکتور، کتاب های متعددی وجود دارد که هر کدام جذابیت مخصوص به خود را دارند، اما کتاب جناب لامارش را به جرات می توان یکی از بهترین کتاب ها به حساب آورد. از ویژگی های این کتاب می توان به متن روان و ساختار درونی منسجم آن اشاره کرد.
این کتاب رو می تونین از لینک زیر دانلود کنید :
مقدمه ای بر نظریه ی راکتورهای هسته ای - اثر جان.آر. لامارش - سال 2001
یا هو
کتاب جناب نول از معتبرترین کتاب های حوزه ی هسته ای هست و سطح این کتاب ، از سطح کتاب جناب سولفانیدیس بالاتره.
اگرچه سرفصل های این دوکتاب خیلی شبیه به هم هست ، اما بعضا نگرش ها و فرمول بندی های متفاوتی رو در بعضی از جاها میتونین ببینین که خوب البته تناقضی بین اصل اونها نیست . کتاب سولفانیدیس با نگاه مهندسی نوشته شده در حالی که کتاب نول، نگاهی کاملا فیزیکی و عمیق رو ارائه داده.
ویرایش نهایی این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنید :
آشکارسازی تابش ها و اندازه گیری - اثر گلن اف نول - ویرایش چهارم - سال 2010
یا هو
این کتاب یکی از جذاب ترین ، جالب ترین و در عین حال از پرسود ترین کتاب های حوزه ی فیزیک هسته ای هست !
این کتاب عظیم اگرچه یک جلد هست ، اما مرجع مناسب و غنی برای چندین درس از دروس گرایش هسته ای از جمله ی : فیزیک آشکارسازها ، آزمایشگاه هسته ای ، رادیوایزوتوپ ها ، حفاظت در برابر پرتو و... به حساب میاد.
از خوبی های ویرایش جدید این کتاب اینه که برخی از داده های آزمایشگاهی قدیم ، بروز شدند و بعضا برخی از جاها ، تصحیحاتی انجام شده.
ثانیا اینکه کتاب دو رنگ هست و راحت میشه نمودار هایی که داده های زیادی رو دارند رو بهتر و راحت تر خوند.
خوب جا داره که همین جا ، یادی کنیم از مرحوم دکتر کوهی که برای اولین بار این کتاب رو در سال های دور برای اولین بار به فارسی ترجمه کردند. ما که اون زمان ها نبودیم ، ولی از اساتیدمون تعریف این بزرگوار رو شنیدیم . درواقع ایشون استادِ استادهای ما بودند ! روحشون شاد !
ویرایش نهایی این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنید :
اندازه گیری و آشکارسازی تابش ها - نیکولاس سولفانیدیس و شلدون لندز برگر - ویرایش چهارم - سال 2015
یا هو
کتاب های زیادی در حوزه ی مکانیک کلاسیک نوشته شده که هر کدوم ازونا جذابیت خاص خودشونو دارن.
درین پست یکی از کتاب های معتبر و ارزشمند این حوزه که کتاب جناب سایمون هست رو آماده کردم.
ویرایش نخست این کتاب در سال 1953 آماده شد.
متاسفانه این کتاب اگرچه به عنوان یک مرجع خوب، فقط معرفی میشه ، اما کمتر دانشگاهی در ایران هست که این کتاب رو تدریس کنه !
این کتاب ارزشمند رو می تونین از لینک زیر دانلود کنین :
مکانیک - کیث آر سایمون - ویرایش سوم - سال 1971
یا هو
امروز یکی از کتاب های معتبر و البته جذاب حوزه ی الکترودینامیک رو براتون آماده کردم.
اگرچه وسعت کتاب الکترودینامیک جناب جکسون بقدری زیاد بود که اجازه ی عرض اندام به کتاب های دیگری رو نداد ، اما قلم روان و جذاب جناب گریفیتث خیلی زود بین دانشجویان فیزیک جای خودش رو باز کرد .
فصل بندی اصولی و انتخاب مطالب جذاب حوزه ی الکترودینامیک از ویژگی های کتاب جناب گریفیتث هست.
ویرایش نخست این کتاب در سال 1981 تدوین شد و نهایتا ویرایش نهایی کتاب در سال 2013 روانه ی بازار شد.
شما میتونید این کتاب ارزشمند رو از لینک زیر دانلود کنید :
آشنایی با الکترودینامیک - اثر دیوید جی گریفیتث - ویرایش چهارم - سال 2013
یا هو
لطفا قبل از هر چیز پست ثابت شماره ی یک رو مطالعه بفرمایید !
همونطور که میدونید دنیای مکانیک کوانتومی ، دنیای عجیبی هست ، عجیب ازین جهت که رفتاری مغایر با فیزیک کلاسیکی که روز و شب با اون سروکار داریم ، داره !
این عجایب در مکانیک کوانتومی تا حدی بود که حتی بزرگانی مثل انیشتین هم نمی تونستن با اون کنار بیان !
جناب انیشتین یکی از مخالفین سرسخت مکانیک کوانتومی بود و تا دم مرگش هم زیر بار حرف بزرگان مکانیک کوانتومی نرفت که نرفت.
هر بار جناب انیشتین ایرادی رو به مکانیک کوانتومی وارد می کرد و در مقابل بزرگان مکانیک کوانتومی جواب ایشون رو به صورت علمی رد میکردند.
البته ایراداتی که جناب انیشتین وارد میکرد ، بعضا اونقدر عمیق بود که بعضی هاشون تا ماه ها بی جواب میموند.
بطور مثال در همون مقاله ی معروف EPR که جناب انیشتین به همراه پودولسکی و روزن منتشر کرده بودند.
همونطور که می دونید امروزه مکانیک کوانتومی رو عموما به دو شکل مکانیک کوانتومی شرودینگری و مکانیک کوانتومی بوهمی دسته بندی میکنند.
این دسته بنده از جایی شروع شد که این سوال مطرح شد : " تابع موجی که به سیستم نسبت میدم ، واقعیت خارجی داره یا نداره ؟! "
فرمول بندی مکانیک کوانتومی شرودینگری یا به بیان بهتر و درست تر ، مکانیک کوانتومی در تفسیر کوپنهاگی بدین صورت است که من یک تابع موج به سیستم نسبت میدم و باقی اطلاعات رو از معادله ی شرودینگر بدست میارم. این تابع موج رو من فقط به سیستم نسبت میدم ، یعنی تابع موج واقعیت خارجی (External Reality) نداره.
فرمول بندی مکانیک کوانتومی رو جناب دیوید بوهم به شکل دیگه ای انجام داد ، با این فرق که ، تابع موج وجود خارجی دارد !
این عقیده که تابع موج واقعیت خارجی دارد ، منجر به فرمول بندی مکانیک کوانتومی به شکل دیگری میشه که اون رو مکانیک کوانتومی دیوید بوهمی می نامند.
اون چیزی که برای دانشجویان کارشناسی و عمدتا کارشناسی ارشد در دانشگاه ها تدریس میشه ، مکانیک کوانتومی با تفسیر کوپنهاگی هست.
این کتاب رو میتونین از لینک زیر دانلود کنین :
جهان غیر قابل تقسیم ، تفسیر هستی شناسی تئوری کوانتومی- دیوید بوهم و باسیل هایلی - سال 1995
یا هو
درین پست یکی از کتاب های خوب جناب گرینر رو آماده کردم.
جناب گرینر همونطور که میدونین آلمانی بود و این کتاب رو در سال 1995 به زبان آلمانی نوشته بود. این کتاب در سال 1996 به زبان انگلیسی ترجمه شد.
این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنین :
مدل های هسته ای - والتر گرینر و یواخیم مرن - ویرایش اول - سال 1995
یا هو
کتاب جناب جکسون یکی از معروفترین کتابهای فیزیک هست که البته خیلی هم سخت و سنگینه.
اکثر دانشگاه های داخل و خارج برای درس الکترودینامیک این کتاب رو به عنوان مرجع اصلی درس معرفی می کنند.
ویرایش نخست این کتاب عظیم در سال 1962 آماده شد. تا سال 1974 هیچ کتابی قوی تر از کتاب جکسون به بازار نیومد تا بالاخره خوده جناب جکسون ویرایش دوم این کتاب رو تدوین کرد و نهایتا در سال 1998 ویرایش سوم اون منتشر شد.
از استادم جناب دکتر موحدیان عزیز شنیدم که برای به اتمام رساندن سر فصل این درس هفته ای ده ساعت کلاس میرفتند. یعنی پنج تا کلاس در یک هفته!
از استاد حسن آبادی عزیز هم شنیدم که از قول یکی از همکاراشون که کلی مقاله داشتن و صاحب نظر بودن ، نقل میکردند که : " حل کردن سوالات کتاب جکسون بسیار بسیار آموزنده تر و لذت بخش تر از تمام کارهایی که کردم ، بود !"
ویرایش نهایی این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنید :
الکترودینامیک کلاسیک - جان دیوید جسکون - ویرایش سوم - سال 1998
یا هو
برای این پست یکی از کتاب های ارزشمند در زمینه ی ذرات بنیادی رو آماده کردم.
این کتاب به عنوان مرجع درس ذرات بنیادی در مقطع کارشناسی و حتی در بعضی از دانشگاه ها در مقطع ارشد معرفی میشه.
قلم جناب گریفیتث یک قلم روان و سلیسه که هر خواننده ای رو مجذوب خودش می کنه و هرچی که بیشتر جلو بری ، بیشتر غرق در متن روان کتاب میشی. در بعضی موارد دیده شده که اثرات نسبیتی از جمله اتساع زمان برای خواننده رخ داده.[ ]
خوندن این کتاب غنی رو به همه ی دوستان توصیه می کنم.
ویرایش نخست این کتاب در سال 1986 روانه ی بازار شد.
این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنید.
آشنایی با ذرات بنیادی - دیوید جی گریفیتث - ویرایش دوم - سال 2008
یاهو
درین پست یکی از کتاب های نسبتا قدیمی در زمینه ی مکانیک کوانتومی رو براتون آماده کردم.
اکثر دانشگاه های ایران برای درس مکانیک کوانتومی کارشناسی ، این کتاب رو به عنوان مرجع اصلی معرفی می کنند.
، این کتاب رو میتونین از لینک زیر دانلود کنین :
یا هو
لطفا قبل از هر چیز ، پست ثابت رو مطالعه بفرمایید.
این بار یکی از کتاب های شاهکار در زمینه ی مکانیک کلاسیک رو براتون آماده کردم.
بی شک کتاب جناب گلدشتین یکی از معروف ترین و البته سخت و سنگین ترین کتاب ها در زمینه ی مکانیک کلاسیکه.
به رغم اینکه ویرایش نخست این کتاب در سال 1950 تدوین شده و جزء کتاب های قدیمی به حساب میاد ، اما همواره این کتاب به عنوان یکی از قوی ترین منابع در زمینه ی مکانیک کلاسیک در همه جای دنیا شناخته میشه.
این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنید.
مکانیک کلاسیک - هربرت گلدشتین ، چارلز پول و جان سافکو - ویرایش سوم - سال 2001
یا هو
لطفا قبل از هر چیزی پست ثابت رو بخونید.
یکی از کتاب های بسیار بسیار کاربردی برای تمامی دانشجویان رشته ی فیزیک کتاب روش های ریاضی برای فیزیکدانان به قلم جناب آرفکن هست.
انتخاب موضوعات بسیار متنوع و در عین حال کاربردی و نظم بی بدیل این کتاب رو باید از معجزات جناب آرفکن دونست.
فصل بندی اصولی و اساسی و تنوع مثال ها از نکات برجسته ی این کتابه که کلا اون رو از بقیه متمایز کرده.
در ضمن ، هر 23 فصل این کتاب بطور کامل درین نسخه اومده.
ویرایش نخست کتاب در سال 1966 تدوین شده است.
ویرایش نهایی این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دانلود کنید.
روش های ریاضی در فیزیک - اثر آرفکن ، وبر و هاریس - ویرایش هفتم - سال 2012
یا هو
متن روان و سلیس از خصوصیات این کتابه. بحث های آغازین مربوط به نسبیت درین کتاب به خوبی عنوان شده است.
ویرایش نخست این کتاب در سال 1960 تدوین شد.
این کتاب ارزشمند رو میتونین از لینک زیر دنلود کنین :
فیزیک مدرن - اثر وایدنر و سلز - ویراست دوم - سال 1976
یا هو
کمتر دانشجویی پیدا میشه که این درس رو یا نگذرونده باشه یا هم حداقل اسم این بزرگواران را نشنیده باشه.
برای اولین پست کتاب بسیار ارزشمند و گرانبهای فیزیک هالیدی رو انتخاب کردم.
ویرایش اول این کتاب در سال 1960 تدوین شده
ویرایش نهایی این کتاب که ویراست دهم اون هست رو میتونید از لینک زیر دانلود کنید :
نکته ی مهم اینکه هر 44 فصل کتاب هالیدی در این نسخه بطور کامل گنجونده شده !
مبانی فیزیک هالیدی ویراست دهم - سال2013